8大项目签约湖南岳阳绿色化工产业园
| Кыргызтар Кыргыздар | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Кыргыыс манасчыта, Каракол | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Б?т?н ахсааннара | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
百度 这一带有浓烈岭南风情广州味的夜景照明，也让广州再次声名远播。
4 млн | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Олорор сирдэрэ | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Тыллара | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Кыргыз тыла | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Итэ?эллэрэ | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ислам | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Уруулуу омуктара | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Т??р омуктар |
.svg){kind=small}
Кыргыыстар (кырг. кыргыздар /q?r??zdar/ хыр?ысдар; биир ахс. кыргыз /q?r??z/ хыр?ыс) диэн т??р омуга. С?р?ннээн Кыргыстаа??а олороллор. Ону та?ынан Узбекистаан??а, Кытайга,Тадьикистаан??а, Арассыыйа?а, Казахстаан??а, Туурсуйа?а, Афганистаан??а тар?анан олороллор. Кыргыыс тылынан са?араллар. Итэ?эллэрэ сунниттыы ислаам. Монголоид уонна европалыы раасалар икки ардыларынан сылдьар со?уруу сибирдээ?и рааса?а киирсэллэр.
Этногенез (Омук ??скээ?инэ)
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]Кыргыыстар бэйэлэрин Сибиир со?уруу ?тт?гэр Енисей ?р?скэ уонна Алтаайга олоро сылдьыбыт Енисей кыргыыстарын сыдьааннарынан аа?ыналлар.
Енисей кыргыстара б.э. VI ?йэтигэр Енисей ?р??? буланнар, бары а?а уустара холбо?он Кыргыс ха?анатаын тэрийбиттэр.
840 сыллаахха Кыргыс ха?аната былыргы Уйгуур ха?анатын сэриилээн урусхаллыыр уонна былыргы Монголия сирин-уотун ?кс?н ба?ылыыр. Ол эрэн Х ?йэ?э монгуоллуу тыллаах киданнартан хотторон кыргыыстар Алтаай сиригэр к???лл?р.
Алтаайга тиийэн кыргыыстар биир салаалалара кинилэргэ уруулуу кимаактары уонна или??и кыпчаактары кытары холбо?он олороллор. Чуолаан бу кэми - X-XII ?йэлэри кыргыыс тыла ??скээбит кэминэн аа?аллар. Алтаай кыргыыстара т??р омуктарыттан бастакынан Чы?ыс Хаа??а бас бэриммиттэрэ уонна Монгол империятыгар холбоспуттара. XIII-XIV ?йэлэргэ Алтаай кыргыыстарын ?ксэ Ча?атай Улуу?ун сиригэр Тянь-Шань хайа диэки к?сп?ттэрэ. Уонна онно тиийэн ислаам итэ?элин ылынан олохтоох т??р (кыпчаак, карлук уо.д.а) уонна монгол (кара-кытай, найман уо.д.а.) биис уустарын кытта холбо?он барбыттар, ол т?м?гэр били??и кыргыыс омуга ??скээбит.
Енисейгэ хаалбыт кыргыыстар хакаас омук ??ск??р?гэр олук уурсубуттара. Алтаайдаа?ы кыргыыстар (буруттар) алтай омук икки монгол омук икки састааптарыгар киирсибиттэрэ.
Этноним (Омук аата)
[уларыт | биики-тиэки?и уларытыы]Бэйэлэрин "кыргыз" диэн ааттаналлар. Ити курдук омук аата т?? былыргыттан уларыйбакка кэлбитэ сэдэх к?ст?? бы?ытынан сыаналанар. Саха тылыгар биир ?кс?н сэбиэскэй са?ана нуучча тылыттан киирбит "киргиис" диэн аат туттуллар. Саха ???йээннэригэр былыр "кыргыс" диэн омук Саха сирин киин ?тт?гэр олоро сылдьыбыта эмиэ кэпсэнэр. Арааб уонна Персия суруктарыгар былыр "хархыз", "хырхыр", кытайдарга "сяцзясы", "гекун" диэн ааттанар омук баара биллэр.
Кыргыыстар бэйэлэрэ ааттарын т??рд?? "кырк" ("т??рт уон") диэнтэн ??скээбитэ буолуо диэн саба?алыыллар, Манаас былыр т??рт уон а?а уу?ун холбообута ахтыллар. Атын саба?алаа?ыннар да бааллар. Саха тылыгар "кыргыс" диэн тыл "сэрии?ит, сэрии" диэн суолталаах.
XVIII — XX ?йэлэргэ нууччалар казаахтары эмиэ киргииз диэн ааттыыллар этэ.
Кыргыыстар Саха сиригэр
| Суруйуу ыытыллыбыт сылларга Саха сиригэр кыргыыстар ахсааннара | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010[1] |
| 0 | 38 | 152 | 566 | 1 454 | 5022 |
 |
Бу ыстатыйаны тупсарарга?:
|